باشگاه فوتبال استقلال ایران، که با نام‌های استقلال، استقلال تهران و استقلال ایران نیز شناخته می‌شود، یک باشگاه حرفه‌ای فوتبال در ایران است که در ۴ مهر ۱۳۲۴ در تهران تأسیس شده است. این تیم پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با نام‌های دوچرخه‌سواران و تاج شناخته می‌شد. استقلال با داشتن ۳۸ عنوان قهرمانی رسمی در رقابت‌های قاره‌ای، کشوری و استانی، دومین باشگاه پرافتخار تاریخ فوتبال ایران به شمار می‌آید. این تیم همچنین به‌عنوان قدیمی‌ترین باشگاه فوتبال ایران شناخته می‌شود و بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه آزادی تهران برگزار می‌کند. استقلال در حال حاضر در لیگ برتر ایران و جام حذفی حضور دارد و کهن‌ترین تیم فعال در این دو رقابت است. رقبای اصلی این باشگاه در مسابقات داخلی، پرسپولیس از تهران و سپاهان از اصفهان هستند. استقلال نه‌تنها با ۳۸ عنوان قهرمانی رسمی تاریخ پرباری را رقم زده است، بلکه با ۲ قهرمانی، ۲ نایب‌قهرمانی و ۳ مقام سومی در لیگ قهرمانان آسیا، پرافتخارترین تیم ایرانی در این رقابت‌ها و چهارمین باشگاه برتر قاره آسیا محسوب می‌شود. افتخارات داخلی و بین‌المللی استقلال شامل ۲ عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا، ۱۰ قهرمانی در لیگ‌های فوتبال ایران، ۷ قهرمانی در جام حذفی ایران، ۱ قهرمانی در سوپرجام ایران، ۱۳ قهرمانی در جام باشگاه‌های تهران، ۴ قهرمانی در جام حذفی تهران و ۱ قهرمانی در سوپرجام تهران است که جایگاه ویژه‌ای را در تاریخ فوتبال ایران برای این تیم رقم زده‌اند.باشگاه استقلال با کسب ده عنوان قهرمانی، دومین تیم پرافتخار لیگ‌های فوتبال ایران و با هفت قهرمانی، پرافتخارترین تیم در تاریخ جام حذفی ایران به شمار می‌آید. این تیم تهرانی توانسته است در قالب‌های مختلف لیگ‌های فوتبال ایران، ده بار به مقام قهرمانی دست یابد که شامل یک قهرمانی در جام قهرمانی ایران، یک قهرمانی در جام منطقه‌ای، یک قهرمانی در جام تخت جمشید، یک قهرمانی در جام قدس، دو قهرمانی در جام آزادگان و چهار قهرمانی در لیگ برتر خلیج فارس است. در عرصه آسیایی، استقلال اولین باشگاه ایرانی است که توانسته عنوان قهرمانی مسابقات باشگاه‌های این قاره را کسب کند. این تیم تاکنون موفق به کسب دو عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا (در سال‌های ۱۳۴۹ و فصل ۷۰–۱۳۶۹)، دو نایب‌قهرمانی (در سال‌های ۱۳۷۰ و فصل ۷۸–۱۳۷۷) و سه مقام سومی شده است. همچنین آبی‌پوشان پایتخت هفت بار به مرحله نیمه‌نهایی این مسابقات راه یافته‌اند. استقلال پرافتخارترین نماینده ایران در تاریخ لیگ قهرمانان آسیا است و جایگاه چهارمین تیم پرافتخار تاریخ این رقابت‌ها را در سطح قاره داراست. طبق ارزیابی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال، استقلال سومین باشگاه برتر فوتبال آسیا در قرن بیستم و برترین باشگاه ایرانی این قرن شناخته شده است. این نهاد، استقلال را پس از الهلال عربستان و یوکوهاما مارینوس ژاپن به عنوان سومین تیم برتر آسیایی قرن بیستم انتخاب کرد. استقلال همواره محبوب‌ترین تیم فوتبال ایران محسوب می‌شود و بازی‌های خانگی این تیم در رقابت‌های لیگ برتر ایران و لیگ قهرمانان آسیا معمولاً از پربیننده‌ترین مسابقات فصل هستند. این تیم در سال‌های اخیر بارها رکورد بیشترین میانگین تماشاگران بازی‌های خانگی را ثبت کرده است. همچنین رکورد پرتماشاگرترین دیدارهای تاریخ جام باشگاه‌های آسیا و لیگ برتر ایران تا پایان سال ۲۰۲۴ نیز در اختیار استقلال است. پرویز خسروانی به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران باشگاه استقلال، مالکیت آن را پیش از انقلاب اسلامی بر عهده داشت. پس از انقلاب و تلاش‌هایی برای مصادره یا انحلال باشگاه توسط گروه‌های مختلف، با حمایت عنایت‌الله آتشی از سازمان تربیت بدنی و کمک برخی بازیکنان مطرح از جمله منصور پورحیدری، این باشگاه با تغییر نام و نشان‌واره از انحلال نجات یافت و تحت مالکیت رسمی سازمان تربیت بدنی قرار گرفت؛ هرچند تمامی اموال خود را از دست داد. با انحلال سازمان تربیت بدنی در سال ۱۳۸۹ و تأسیس وزارت ورزش و جوانان، مالکیت باشگاه نیز به این وزارت‌خانه منتقل شد. برند باشگاه استقلال در سال ۱۳۹۲ به‌عنوان یکی از صد برند برتر ایران شناخته شد و به‌عنوان ارزشمندترین برند فوتبالی کشور معرفی شده است.
پایه‌گذاری باشگاه استقلال تهران به سال ۱۳۲۴ بازمی‌گردد، زمانی که گروهی از دوچرخه‌سواران باسابقه تصمیم گرفتند یک مرکز تجمع دوستانه و تشکل ورزشی ایجاد کنند. این باشگاه که در ابتدا با نام “دوچرخه‌سواران” بوده و صرفاً در حیطه دوچرخه‌سواری فعالیت داشت، با گذشت زمان رشته‌های دیگری از جمله فوتبال را به فعالیت‌های خود افزود. در همان سال، بازیکنانی چون علی دانایی‌فرد، پرویز عمواوغلی و محمد جاودان با ترکیب دو تیم نادر و شهاب، تیم فوتبال “دوچرخه‌سواران“ را تشکیل دادند. اولین بازی غیررسمی این تیم در فروردین ۱۳۲۵ با پیروزی ۱-۰ مقابل تیم گیو بندرانزلی رقم خورد. اما نخستین بازی رسمی آن‌ها در جام باشگاه‌های تهران در آذر همان سال برگزار شد که با شکست ۳-۱ برابر تیم سرباز همراه بود. در همان فصل افتتاحیه، تیم دوچرخه‌سواران به فینال هر دو جام باشگاهی و حذفی تهران رسید اما در برابر تیم‌های سرباز و دارایی ناکام ماند. فصل بعد، این تیم در مسابقات جام حذفی تهران به اولین قهرمانی خود دست یافت. در سال ۱۳۲۸، پرویز خسروانی که به‌تنهایی امتیاز باشگاه را در اختیار گرفته بود، با توجه به گسترش فعالیت‌های ورزشی باشگاه، تصمیم به تغییر نام آن گرفت. این تغییر در بهمن ۱۳۲۸ صورت پذیرفت و نام باشگاه به “تاج” تغییر یافت. همان سال، تاج قهرمان جام باشگاه‌های تهران شد و همچنین به‌عنوان نخستین تیم ایرانی به خارج از کشور سفر کرد و در تورنمنتی در افغانستان شرکت کرد. دهه ۱۳۳۰ نقطه عطفی برای باشگاه بود. تاج در این دهه چندین قهرمانی را در جام‌های مختلف تهران و ایران کسب کرد و به‌عنوان یکی از قدرت‌های اصلی فوتبال کشور شناخته شد. هرچند دوره‌ای از اختلافات داخلی موجب کاهش موفقیت‌های تیم شد، ولی بازگشت ستارگان و مربیان قدیمی چون علی دانایی‌فرد دوباره راه موفقیت را برای آن‌ها هموار کرد. از جمله افتخارات مهم این دهه می‌توان به قهرمانی در جام باشگاه‌های تهران در فصل ۳۷–۱۳۳۶ و قهرمانی ملی ایران اشاره کرد. در پایان دهه ۱۳۳۰، تاج توانست پنج‌بار قهرمان جام باشگاه‌های تهران شود و جایگاه خود را به‌عنوان یکی از پرافتخارترین تیم‌های فوتبال ایران تثبیت کند. این تلاش‌ها سنگ بنای دوران طولانی موفقیت و شهرت این باشگاه در سطح فوتبال ایران و همچنین آسیا را گذاشت.
با ورود به دهه ۱۳۴۰، تیم تاج (استقلال کنونی) با چالش‌های متعددی روبرو شد. مسن شدن بازیکنان کلیدی و ظهور تیم‌هایی چون پاس که بازیکنان نظامی برجسته‌ای مانند حسن حبیبی، حشمت مهاجرانی و محمد رنجبر را جذب کرده بودند، موجب شد تاج پس از قهرمانی در جام باشگاه‌های تهران ۱۳۴۱ دیگر نتواند موفقیت خاصی در سال‌های ابتدایی این دهه کسب کند. عملکرد تیم اغلب در میانه جدول متوقف می‌شد. نیمه دوم دهه شاهد تغییراتی اساسی در باشگاه بود؛ زدراکو رایکوف در اسفندماه ۱۳۴۸ جایگزین علی دانایی‌فرد شد و پس از بیش از دو دهه هدایت تیم، دانایی‌فرد کنار رفت. رایکوف با رویکردی نوین، نسل‌گرایی را آغاز کرد و سیستم بازی را از ۴-۲-۴ سنتی به ۳-۳-۴ مدرن تغییر داد. در بهار ۱۳۴۹ فصل تحول تاج آغاز شد. این تیم با چهره‌ای جدید در مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ حضور یافت. به دنبال قهرمانی در جام باشگاه‌های تهران ۴۸–۱۳۴۷، تاج برای نخستین بار وارد رقابت‌های آسیایی شد که در ورزشگاه امجدیه برگزار می‌شد. آنان بدون شکست توانستند قهرمان آسیا شوند. در دیدار نهایی این رقابت‌ها مقابل هاپوئل از اسرائیل، ابتدا یک گل عقب افتادند، اما با گل غلام وفاخواه بازی را به تساوی کشاندند و سپس در وقت‌های اضافه با گل مسعود معینی پیروز شدند. این قهرمانی، یکی از ارزشمندترین افتخارات تاریخ باشگاه محسوب می‌شود. همان سال تاج در زمستان توانست اولین دوره جام منطقه‌ای را نیز بدون شکست فتح کند. آن‌ها در نیمه‌نهایی در دیداری جنجالی پرسپولیس را مغلوب کردند و سپس در فینال بر پاس غلبه کردند. در فصل بهار ۱۳۵۰، تاج بار دیگر قهرمان جام باشگاه‌های تهران شد، اما در ایران به مقام سوم جام منطقه‌ای رضایت داد. در فصل ۱۳۵۱ نیز موفق شدند دوباره جام باشگاه‌های تهران را فتح کنند. این دوره آخرین حضور تاج در این رقابت‌ها بود و از فصل ۱۳۵۲ وارد مسابقات جام تخت جمشید شدند. در این رقابت‌ها تاج دور دوم فصل ۱۳۵۲ را فتح کرد. آن‌ها در نیم‌فصل نخست از یازده بازی ده برد و یک تساوی گرفتند، اما پس از بازی‌های آسیایی تهران دچار افت شدند و در نهایت دو هفته مانده به پایان فصل قهرمانی خود را مسجل کردند. با این حال، فصل بعد تاج نتوانست از عنوان قهرمانی‌اش دفاع کند. رایکوف پس از حدود هفت سال مربی‌گری، در هفته‌های پایانی فصل ۱۳۵۵ از تیم کنار رفت. ابتدا علی دانایی‌فرد موقتاً هدایت تیم را بر عهده گرفت و سپس ولادمیر جکیچ به‌طور دائمی منصوب شد. تاج در فصل ۱۳۵۷ توانست فاتح دومین دوره جام حذفی شود و آخرین قهرمانی ملی خود پیش از انقلاب ۱۳۵۷ را ثبت کند. اما با شدت گرفتن انقلاب و پس از انجام دوازده هفته از جام تخت جمشید ۱۳۵۷، مسابقات تعطیل شد و تاج که تنها یک امتیاز کمتر از شهباز صدرنشین داشت، از ادامه رقابت باز ماند.
۱۳۵۷ تا امروز: استقلال همچنین ببینید: پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران بین سال‌های ۱۳۸۰–۱۳۵۷ و ۱۳۸۰ تاکنون منصور پورحیدری پس از پیروزی استقلال در فینال لیگ قدس ۱۳۶۹ روی دوش بازیکنان جشن قهرمانی گرفت. او نقشی کلیدی در جلوگیری از انحلال باشگاه تاج داشت و طی سال‌ها، هشت بار هدایت تیم استقلال را به‌عنوان سرمربی بر عهده گرفت. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، ساختمان اصلی باشگاه تاج شبانه توسط کمیته انقلاب اسلامی تصرف شد و موزه باشگاه مورد دستبرد قرار گرفت. بسیاری از اماکن مرتبط با باشگاه، از جمله فروشگاه و دفتر مرکزی، از دست مدیران وقت خارج شد و به سازمان‌هایی مانند تربیت بدنی و تبلیغات اسلامی واگذار گردید. در شرایطی که تعدادی از گروه‌های سیاسی مختلف قصد مصادره باشگاه را داشتند، حسین فکری، سرپرست موقت سازمان تربیت بدنی وقت، برای ۲۲ بازیکن تاج رضایت‌نامه صادر کرد و اعلام نمود که آزاد هستند به هر باشگاهی که تمایل دارند بپیوندند. اما با تلاش جمعی از بازیکنان قدیمی و مشهور مانند عنایت‌الله آتشی، عباس کردنوری، حسن نظری، ناصر حجازی، جواد قراب، حسن روشن، هادی نراقی و به طور ویژه منصور پورحیدری، به همراه هواداران باشگاه، از انحلال تاج جلوگیری شد. در سال ۱۳۵۸، تیم نتوانست با نام تاج در جام شهید اسپندی شرکت کند. برگزارکنندگان رقابت‌ها اعلام کردند که تاج فقط یک مجموعه ورزشی مانند امجدیه است و به‌عنوان تیم فوتبال نمی‌تواند وارد مسابقات شود. پس از مشورت‌هایی که میان برخی بازیکنان و نزدیکان باشگاه انجام شد، نام‌های استقلال، آزادی و تختی مطرح شدند. سرانجام در بیستم فروردین همان سال نام استقلال برگزیده شد و باشگاه به استقلال تهران تغییر نام داد. با این حال، مشارکت تیم در مسابقات جام شهید اسپندی با مانع مواجه شد و از ادامه رقابت‌ها بازماند. در دهه پایانی ۱۳۵۰ و نخستین سال‌های پس از آن، ترکیب اصلی تیم به دلیل توجه ویژه مربیان پیشین به بازیکنان جوان تغییر محسوسی نکرد. به دنبال لغو مسابقات سراسری فوتبال در سراسر کشور، استقلال در مسابقات استانی جام باشگاه‌های تهران شرکت کرد؛ اما فصل‌های ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ این رقابت‌ها نیمه‌تمام باقی ماندند. منصور پورحیدری در فصل ۱۳۵۹ برای نخستین بار به‌عنوان سرمربی استقلال منصوب شد. این تیم در نخستین سال‌های دهه ۱۳۶۰ توانست دو بار جام باشگاه‌های تهران را فتح کند و قهرمانی فصل ۱۳۶۲ اولین موفقیتش با نام استقلال بود. در این دوران، مربی‌گری استقلال چندین بار میان افراد مختلف جابه‌جا شد و افرادی مانند فریدون عسگرزاده و حسن حبیبی برای دوره‌های کوتاه این مسئولیت را عهده‌دار شدند. مدیریت باشگاه نیز بین کارکنان سازمان تربیت بدنی دست‌به‌دست می‌شد. به عنوان نمونه نادر فریادشیران که دروازه‌بان ذخیره تیم راه‌آهن بود، به دلیل کارمند بودن در سازمان تربیت بدنی همزمان مدیریت باشگاه را نیز بر عهده داشت. از سال ۱۳۶۸ و با تغییرات مدیریتی در سازمان تربیت بدنی، ثبات نسبی به ساختار مدیریتی استقلال بازگشت. این تغییرات زمینه‌ساز یکی از دوره‌های طلایی تاریخ باشگاه شد. استقلال ابتدا در چهارمین دوره لیگ قدس که اولین مسابقات سراسری پس از انقلاب بود، قهرمان شد و در فینال پرسپولیس را شکست داد. سپس در جام باشگاه‌های آسیا ۱۹۹۰-۱۹۹۱ شرکت کرد. با وجود وقوع جنگ خلیج فارس که مسابقات را به تعویق انداخت، مرحله نهایی رقابت‌ها در تابستان ۱۳۷۰ به میزبانی بنگلادش برگزار شد و استقلال با پیروزی برابر تیم لیائونینگ چین برای بار دوم قهرمان آسیا شد. استقلال که تمامی بازی‌ها را بدون شکست پشت سر گذاشته بود، تنها تیم ایرانی است که تاکنون بیش از یک عنوان قهرمانی رسمی بین‌المللی کسب کرده است. صمد مرفاوی در آن مسابقات با شش گل عنوان آقای گل این مسابقه شد.