
آیتالله سید علی حسینی خامنهای ( Seyyed Ali Khamenei )، از مهمترین شخصیتهای سیاسی و مذهبی معاصر ایران است. در ادامه مطلب با وب سایت مجله خبری لیگ قهرمانان همراه باشید.
نام | آیتالله سید علی حسینی خامنهای |
---|---|
تولد | ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ |
محل تولد | مشهد، ایران |
ملیت | ایرانی |
سمت فعلی | رهبر جمهوری اسلامی ایران |
تعداد فرزندان | 6 |
فیسبوک سید علی خامنهای
- سید علی خامنهای در شبکه اجتماعی فیسبوک: Khamenei.ru@
توییتر سید علی خامنهای
- سید علی خامنهای در شبکه اجتماعی توییتر: Khamenei_fa@
تحصیلات آیت الله خامنه ای
سید علی خامنهای تحصیلات خود را در حوزه علمیه آغاز کرده و در سن 11 سالگی در مشهد تحصیل دینی را شروع کرد. او دروس مقدماتی و سطح حوزه را نزد استادانی مانند پدرش، شیخ هاشم قزوینی و آیتالله میلانی فرا گرفت.
تحصیلات حوزوی سید علی خامنه ای
در حدود سال ۱۳۳۶ شمسی (۱۹۵۷ میلادی)، به قم رفت و از اساتیدی چون آیتالله سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی بهرهمند شد. پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۴۳ شمسی (۱۹۶۴ میلادی)، به تدریس و فعالیتهای سیاسی پرداخت.
او تحصیلات رسمی دانشگاهی نداشت، اما در زبانهای عربی، انگلیسی و اردو مسلط است و به شعر و ادبیات علاقهمند است. در ساختار حوزه، عنوان او «آیتالله» است و پس از درگذشت آیتالله اراکی در دهه ۷۰، برخی نهادهای جمهوری اسلامی او را بهعنوان مرجع تقلید معرفی کردند.
سید علی خامنه ای کیست
نام کامل : سید علی حسینی خامنهای
متولد : ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹)
محل تولد : مشهد، ایران
نقش فعلی: رهبر جمهوری اسلامی ایران (از ۱۳۶۸ تاکنون)
سید علی خامنه ای چه کسی هست
سید علی خامنهای در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ در مشهد به دنیا آمد. پدرش، سید جواد خامنهای، یکی از دانشمندان و از مهاجران آذری به مشهد بود. مادرش نیز به عنوان زنی مؤمن و مورد احترام در جامعه مذهبی شناخته میشد. خانواده خامنهای زندگی بسیار سادهای را سپری میکردند و از لحاظ مالی در طبقه متوسط قرار داشتند.
سید علی خامنهای از شخصیتهای کلیدی تاریخ معاصر ایران است که در انقلاب، جنگ، نظام سیاسی و رهبری فکری کشور تأثیر بسزایی داشته است. درک زندگی، اندیشهها و سیاستهای او برای بررسی تغییرات معاصر ایران حیاتی است.
ملیت سید علی خامنه ای
سید علی خامنهای اهل کشور ایران است. وی در ۱۹ آوریل ۱۹۳۹ در شهر مشهد، ایران به دنیا آمده و بیشتر زندگی و تحصیلات عالی حوزوی خود را در داخل کشور گذرانده است.
اصالت سید علی خامنه ای
سید علی خامنهای دارای ریشه آذری از پدر و اصالت فارسی از مادری یزدی است، و خانوادهاش از سادات حسینی هستند که نسبشان به امام سجاد (ع) میرسد و در طی قرون به علمای دین منسوب بودهاند.
مذهب سید علی خامنه ای
مذهب: شیعه دوازده امامی
عنوان مذهبی سید علی خامنه ای
عنوان مذهبی: آیتالله العظمی
حزب سیاسی سید علی خامنه ای
- حزب جمهوری اسلامی (۱۳۶۶–۱۳۵۷)
- جامعه روحانیت مبارز (۱۳۶۸–۱۳۵۶)
سن سید علی خامنه ای
سید علی خامنهای متولد 29 فروردین 1318 (برابر با 19 آوریل 1939) است. در حال حاضر او 86 ساله است.
بیوگرافی سید علی خامنه ای
او از سال ۱۳۶۸ بهعنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران مشغول به کار است و دومین شخص در تاریخ ایران است که به مقام رهبری کشور منصوب شده است.
سابقه فعالیتهای انقلابی، ریاستجمهوری، کوششهای علمی و فرهنگی، و تأثیرگذاری وسیع داخلی و بینالمللی، او را به شخصیتی مهم در تغییرات ایران و منطقه مبدل کرده است.
زندگی نامه سید علی خامنه ای
دوران کودکی سید علی خامنهای در مشهد با سادگی، کمبود مالی، و تربیت دینی عمیق در خانوادهای مذهبی و سنتی سپری شد.
سید علی خامنهای از دوران کودکی در خانوادهای کمدرآمد بزرگ شد و تا تقریبا پنجسالگی در یک خانه کوچک در منطقهای کمبرخوردار مشهد ساکن بود که فقط یک اتاق و یک زیرزمین داشت.
سپس خانوادهای که خواهان او بودند، زمینی را تهیه کرده و خانهاش را به سه اتاق گسترش دادند. او از سن چهار سالگی به همراه برادرش سید محمد، در مکتبخانه درس و قرآن را آموخت و سپس دوران ابتدایی را در مدرسه «دارالتعلیم دیانتی» مشهد سپری کرد. در این زمان، تلاوت و تجوید قرآن را از قاریان محلی یاد گرفت.
زندگی سید علی خامنه ای
آیت الله خامنهای معالم الاصول را نزد سید حسینی سیستانی و شرح لمعه و دیگر دروس فقهی را از پدر و هاشم قزوینی فرا گرفت و در سال ۱۳۳۴ در درس خارج فقه سید میلانی شرکت کرد.
در سال ۱۳۳۶، به نجف رفت و در کلاسهای علما بزرگی چون سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شرکت کرد، اما به خاطر نارضایتی پدر، به مشهد برگشت.
زندگینامه سید علی خامنه ای
در همان سال، مجوز روایت از سید میلانی را گرفت. در سال ۱۳۳۷، به قم رفت و در مدرسه حجتیه سکونت کرد و در کلاسهای استادانی چون سید حسین بروجردی و سید روحالله خمینی حضور یافت.
او پنج سال در قم زندگی کرد و بیشتر زمانش را به یادگیری و آموزش اختصاص داد. در سال ۱۳۴۳، پس از اینکه پدرش نابینا شد، به مشهد برگشت و در کلاسهای درس سید هادی میلانی در سال ۱۳۴۹ حضور یافت.
خانواده سید علی خامنه ای
پدر: سید جواد خامنهای، روحانی و مجتهد از آذربایجان.
مادر: خدیجه میردامادی، از خانوادهای دیندار و متولد نجف و یزد.
پدر خانواده منبع اصلی درآمد بود که بسیار ناچیز بود. در گفتگوها، آیت الله خامنهای به این موضوع اشاره کرده است که: “سالهای کودکی ما با دشواری و تلاش سپری شد. گاهی شبها بدون شام میخوابیدیم… از لباسهای وصلهدار استفاده میکردم.
سید علی خامنهای از چهار سالگی آموزش دینی را در منزل شروع کرد و پدرش سید جواد خامنهای نخستین معلم وی در یادگیری قرآن بود.
همزمان با آموزش در کلاس پنجم دبستان، ورود به حوزه را در مدرسه سلیمانخان مشهد آغاز کرد و برخی از دروس را زیر نظر پدرش یاد گرفت.
این دوره، که همزمان با حضور نواب صفوی در مشهد بود، تأثیر زیادی بر شکلگیری نظرات سیاسی او گذاشت. او سپس دوره سطح را در مدرسه نواب پشت سر گذاشت و بهطور همزمان تا سال دوم دبیرستان مشغول به تحصیل بود.
زندگی خانوادگی سید علی خامنه ای
سید علی خامنهای ریشههای فعالیتهای سیاسیاش را از یک خانواده مذهبی و سیاسی برداشت کرده و سه رویداد مهم در جوانیاش او را به دنیای سیاست سوق داد: اصلاحات شاه، ملی شدن نفت به رهبری مصدق، و شناختن نهضت نواب صفوی.
اولین تجربهاش با سیاست، ملاقات با نواب صفوی در سال ۱۳۳۱ بود که او را به اندیشهی انقلاب و مبارزه انداخت. او نیز خود را شاگرد روحالله خمینی میپندارد و در سال ۱۳۳۶ با او ملاقات کرد.
در سال ۱۳۴۱، به همراه برادرش، مسئول رساندن پیامهای خمینی به مردم مشهد گردید و نقش بسزایی در انتقال پیامهای انقلاب ایفا کرد.
سید علی خامنه ای مدرسه فیضیه
خمینی از خامنهای خواست که درباره حادثه مدرسه فیضیه و نحوه برخورد رژیم با مخالفان صحبت کند و او به عنوان واسطهای بین روحانیون و مردم عمل میکرد.
پدر خامنهای، سید جواد، و پدربزرگش سید حسین، روحانیان آذری ساکن نجف بودند و جد او از تفرش به آذربایجان آمده بود. او از ازدواج اولش سه دختر داشت که فوت کردند و با خدیجه میردامادی چهار پسر و یک دختر دیگر به دنیا آورد.
سید علی خامنه ای نجف
برادران او، سید محمد و سید هادی، شخصیتهای سیاسی و مذهبی بودند و سید محمد در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس شورای اسلامی مورد ترور قرار گرفت اما جان سالم به در برد.
بدری سادات، خواهرش، همسر علی تهرانی است که در خیزش ۱۴۰۱ ایران بر او بیگناهی اعلام نمود. سید حسن، برادر غیرروحانی یگانه، در وزارت نفت مشغول به کار است.
ترجمههای سید علی خامنهای
آیتالله خامنهای نویسنده و مترجم چندین اثر دینی، فرهنگی و اجتماعی است. از آثار معروف او میتوان به «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «پرتویی از نهجالبلاغه» اشاره کرد. او همچنین ترجمههایی از عربی به فارسی دارد و همواره بر نقش فرهنگ در سیاست تأکید داشته است.
آثار و تالیفات سید علی خامنهای
برخی آثار وی عبارتاند از:
- طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
- پرتویی از نهجالبلاغه
- در محضر قرآن
- ترجمه کتابهایی چون:
- المستقبل لهذا الدین اثر سید قطب
- صلح امام حسن (ع) اثر شیخ راضی آلیاسین.
تدریس سید علی خامنهای
از زمان حضور در مشهد، خامنهای به تدریس مشغول بوده است. او ابتدا در سطوح عالی مانند رسائل، مکاسب و کفایه تدریس میکرد و پس از انقلاب نیز در دورهٔ ریاستجمهوری، به تدریس تفسیر ادامه داد.
از سال ۱۳۶۹، تدریس خارج فقه را آغاز کرد و در حال حاضر مباحث جهاد، قصاص و مکاسب محرمه را تدریس میکند. کلاسهای او حدود ۵۰۰ نفر شرکتکننده دارد.
ادبیات سید علی خامنهای
آیت الله خامنهای به ادبیات و شعر علاقهمند است و در دوران کودکی با سبکهای ادبی آشنا شد.
او مطالعهٔ رمانها و آثار ادبی جهانی را ادامه داد و معتقد است زبان فارسی باید محترم شمرده شود، زیرا این زبان توانسته فرهنگ، دین و تمدن ملل را منتقل کند.
در سال ۱۳۹۸، نگران شد که زبان فارسی در حال فرسایش است و از صداوسیما خواست از ترویج لغات خارجی پرهیز کند.
شعر آیت الله خامنهای
خامنهای در شهر مشهد در انجمنهای ادبی مانند فردوسی و فرخ عضو بود و اشعاری دارد. او دفترچهای به نام «سفینه غزل» داشت که در آن اشعار جدید مینوشت.
دفتر شعر او در زمان ساواک مصادره شد و به او پس داده نشد. تخلص او در اشعار «امین» است. نمونه شعری از او آورده شده است.
دیدار شاعران با رهبر
دیدار شاعران با خامنهای، که در دورهٔ ریاستجمهوری شروع شد و در دوران رهبری ادامه یافت، سنتی قدیمی است که هر سال در نیمه رمضان برگزار میشود. برخی معتقدند این جلسات دستوری و یکطرفه است و شاعران تنها اوامر او را اجرا میکنند.
در این جلسات، آثار متعددی از شاعران ایرانی و خارجی، از جمله افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، آذربایجان، عراق، هند، اوکراین و ترکیه خوانده شده است. شاعران خارجی شعر خود را به زبان خود و سایرین به فارسی خواندهاند.
زندگی شخصی سید علی خامنه ای
آیتالله خامنهای با دختر حجتالاسلام خجسته بافقی ازدواج کرده و صاحب چند فرزند است. خانواده او کمتر در رسانهها حضور دارند. او زندگی سادهای دارد و به شعر، ادبیات و موسیقی سنتی ایرانی علاقهمند است.
همسر سید علی خامنه ای
در اوایل پاییز ۱۳۴۳، خامنهای با منصوره خجسته باقرزاده ازدواج کرد. او در خانوادهای مذهبی و بازاری در مشهد بزرگ شد و فعالیت سیاسی رسمی نداشته است، اما اغلب به دیدار خانوادههای شهدا میرود. تاکنون هیچ تصویری رسمی از او در رسانهها منتشر نشده است.
فرزندان سید علی خامنه ای
خامنهای شش فرزند دارد: دو دختر به نامهای بشری و هدی، و چهار پسر به نامهای مصطفی، مجتبی، مسعود (محسن) و میثم.
بزرگترین پسر، سید مصطفی، مشغول تحصیلات حوزوی است، و سید مجتبی در جبهههای جنگ ایران و عراق شرکت کرده و ارتباط نزدیکی با بسیج و سپاه دارد؛ او یکی از گزینههای احتمالی برای رهبری است.
سید مسعود (محسن) نیز عضو جامعه مدرسین قم و بیشتر به جمعآوری خاطرات پدر و مدیریت سایت او میپردازد.
خامنهای پسرانش را از فعالیتهای اقتصادی و مناصب حکومتی منع کرده است.
پسران سید علی خامنه ای
1. مصطفی خامنهای:
- متولد دهه ۱۳۴۰
- روحانی و استاد حوزه علمیه قم
- نسبتاً کمحاشیه و فعال در مسائل فرهنگی-دینی
- گفته میشود شبیهترین فرزند به پدر در تفکر و رفتار است.
2. مجتبی خامنهای:
- متولد حدود ۱۳۴۸
- روحانی، از افراد تأثیرگذار و شناختهشدهتر در میان فرزندان
- در برخی محافل از او بهعنوان چهره سیاسی و محتمل برای جانشینی پدر یاد میشود
- همسرش، دختر غلامعلی حداد عادل است.
3. میثم خامنهای:
- پژوهشگر حوزه علوم انسانی
- کمتر در حوزه سیاسی فعال است و عمدتاً در زمینههای فرهنگی و تحقیقاتی شناخته میشود.
4. مسعود خامنهای:
- فعالیتهای رسانهای یا سیاسی ندارد
- بیشتر در فضای خصوصی و غیررسمی حضور دارد.
خانه سید علی خامنهای
رهبر جمهوری اسلامی، آیتالله خامنهای، در حال حاضر در خانه سازمانی (بیت رهبری) در مرکز تهران زندگی میکند که محل سکونت، دفتر کار و محل برگزاری مراسم رسمی او است.
این مجموعه در چهارراه خیابانهای ایران، پاستور، فلسطین و آذربایجان قرار دارد و شامل ساختمانهای ساده و بدون تزئین، شامل اتاقهای متعدد و دکور ساده است.
خانه سید علی خامنهای در پاستور
پیش از رهبری در سال ۱۳۶۰، او در خیابان پاستور در خانهای باغدار سکونت داشت. بیت رهبری تحت حفاظت سپاه حفاظت ولی امر است و به دلیل حساسیت امنیتی، دسترسی و اطلاعرسانی درباره جزئیات داخلی محدود است.
ثروت سید علی خامنهای
بر اساس گفتههای مسئولان سابق بیت رهبری، خامنهای زندگی سادهای دارد و حقوق نمیگیرد؛ زندگیاش عمدتاً از نذورات مردمی تامین میشود و سطح زندگی او پایینتر از متوسط ایران است.
برخی منابع، دارایی او را بسیار کم و ساده توصیف کردهاند، اما خبرگزاریها ادعا میکنند که او داراییهایی به ارزش حدود ۲۰۰ میلیارد دلار دارد.
رویترز در ۲۰۱۳ گزارش داد که خامنهای در کنترل حدود ۹۵ میلیارد دلار دارایی است، که عمدتاً توسط ستاد اجرایی فرمان امام، مهمترین نهاد اقتصادی وابسته به او، مدیریت میشود.
این ستاد اموال زیادی از طریق مصادرهٔ اموال مردم و اعضای اقلیتهای دینی به دست آورده است و بخش عمدهٔ ثروت کشور در اختیار نهادهای وابسته به دفتر رهبر است.
در سال ۱۳۹۸، بنیاد مستضعفان، یکی از این نهادها، درآمد و سود هنگفتی داشت و برخی خواستار شفافیت مالی در دفتر خامنهای شدهاند.
اقدامات اقتصادی او شامل خرید سهام بانکها و شرکتهای بزرگ نیز توسط ستاد اجرایی فرمان امام انجام شده است.
سلامت سید علی خامنهای
در سالهای اخیر، شایعات متعددی درباره وضعیت سلامت خامنهای منتشر شده است. در ۲۰۱۰ گزارشی مبنی بر ابتلای او به نوع نادری از سرطان خون منتشر کرد.
سید علی خامنهای سرطان پروستات
همچنین در ۲۰۱۵، روزنامه ای ادعا کرد که او به سرطان پروستات در مرحله چهارم مبتلا است و عمر او بیش از دو سال برآورد نمیشود.
در ۱۳۹۹، خبری منتشر شد که یکی از کاربران توییتر اعلام کرد وضعیت او وخیم است و دیدارش با روحانی لغو شده است، اما مقامات دفتر رهبری این خبر را تکذیب کردند.
در شهریور ۱۴۰۱، گمانه زنیها درباره وخامت حال او افزایش یافت، و منابعی گزارش دادند که او پس از جراحی در بستر بیماری است.
عکسی از او در مراسم مذهبی منتشر شد، اما روزنامه نیویورک تایمز بر صحت اخبار بیماری او تأکید کرد و نشانههایی مانند ناتوانی در نشستن طولانی را ذکر کرد.
دست راست سید علی خامنهای
در ۶ تیر ۱۳۶۰، آیت الله خامنهای هدف ترور ناموفق قرار گرفت و از ناحیه سینه، کتف و دست راست آسیب دید، که منجر به فلج شدن دست راست او شد.
وضعیت جسمانی سید علی خامنهای
در ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وبسایت رسمی او اعلام کرد که او تحت عمل جراحی پروستات قرار گرفته است.
علیرضا مرندی، پزشک تیم معالج، گفت عارضهای که داشت، نیاز به عمل داشت و رهبر از نظر پزشکان تبعیت کرد.
او پس از هفت روز بستری در ۲۴ شهریور از بیمارستان مرخص شد و در مصاحبهای گفت جای نگرانی نیست و عمل، کاملاً عادی است.
فعالیتهای سیاسی خامنه ای
سید علی خامنهای از اوایل دهه ۱۳۳۰ شمسی مبارزات سیاسی خود را علیه نظام پهلوی شروع کرد. او از نخستین روحانیونی بود که از امام خمینی دفاع کرد و به دلیل فعالیتهای انقلابی خود بارها توسط ساواک دستگیر، زندانی و تبعید گردید. سخنرانیهای افشاگرانهاش در مساجد مشهد، تهران و تبریز به بیداری و آگاهسازی مردم کمک شایانی کرد.
خامنه ای قبل از انقلاب
سید علی خامنهای فعالیتهای سیاسیاش را از دهه ۱۳۴۰ شروع کرد و در این دوران چندین بار توسط ساواک دستگیر شد. اولین بار در خرداد ۱۳۴۲ در بیرجند به خاطر سخنرانی درباره حمله به مدرسه فیضیه و تسلط اسرائیل، دستگیر و زندانی گردید، سپس پس از اعتراضات ۱۵ خرداد، به مشهد منتقل شده و به مدت ۱۰ روز در بازداشت به سر برد.
بازداشت سید علی خامنهای
او در دی ماه ۱۳۴۲ در سفر به زاهدان دوباره دستگیر شد و به زندان تهران منتقل گردید. در سالهای بعد، علاوه بر فعالیتهای سیاسی، گروهی پنهانی برای مقابله با رژیم تأسیس کرد که در سال ۱۳۴۵ توسط ساواک شناسایی شد.
او در این زمان اقداماتی نظیر ترجمه کتاب، امامت مسجد و برگزاری جلسات تفسیر و ایدئولوژی را انجام داد، اما در سالهای ۱۳۵۰–۱۳۵۳ چندین بار دستگیر و در زندانهای مختلف از جمله کمیته مشترک ضدخرابکاری incarcerated شد.
بازداشت آیت الله خامنهای 1350
در این برهه، ساواک منزل و فعالیتهایش را مورد بازرسی و ضبط قرار داد. پس از رهایی، به فعالیتهای سیاسی و تبلیغی خود ادامه داد و در عین حال، در مورد اقدامات مسلحانه و مبارزه فکری، هشدارهای جدی ارائه کرد.
در نهایت، او در این سالها سعی کرد تا از طریق نشستها و کلاسهای پنهانی، بر مبارزه و تشریح ایدئولوژی اسلامی تأکید کند.
تبعید سید علی خامنهای
در پایان سال ۱۳۵۶، نیروهای امنیتی رژیم پهلوی خامنهای را بازداشت کرده و به مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کردند و از سفر او برای زیارت عتبات ممانعت به عمل آوردند. در اوج مبارزات انقلاب ۱۳۵۷، پس از آزادی، به مشهد بازگشته و اقدامات انقلابی خود را در مسجد آل رسول و دیگر مکانها پی گرفت.
تبعید به جیرفت سید علی خامنهای
پس از کشتار یزد، نامهای اعتراضی منتشر شد و در تیر ۱۳۵۷، بهخاطر اعتراض طلاب به تبعید، توسط نیروهای امنیتی سرکوب گردید. او بعداً به جیرفت تبعید گردید، اما در شهریور همان سال به کهنوج رفت و به فعالیتهای خود ادامه داد. در مهر ماه ۱۳۵۷، به مشهد رفت و با فعالیتهای روشنگرانه و سخنرانیهایش، نقش عمدهای در انقلاب داشت.
پیروزی انقلاب و سید علی خامنهای
با ورود خمینی به فرانسه، او خواستار بازگشتش شد و در اعتراضات و تظاهرات مشهد شرکت نمود. در دی ۱۳۵۷، به همراه سایر مبارزان، در تظاهرات و اقدامات ضد دولتی شرکت داشت و در عاشورای آن سال، سخنرانیهایی علیه رژیم ایراد کرد.
پس از پیروزی، به تهران رفت و در شورای انقلاب و کمیته تبلیغات نقش کلیدی داشت و در تحصنها و انتشار اعلامیهها فعال بود. در ۲۳ دی ۱۳۵۷، روحالله خمینی شورای انقلاب اسلامی را برپا کرد و روز بعد، شاه ایران را ترک کرد. پس از فرار شاه و ناکامی دولت شاپور بختیار، خمینی در ۱۲ بهمن از فرانسه به ایران آمد.
با اعلام عدم جانبداری ارتش در ۱۵ بهمن، دولت موقت به رهبری مهدی بازرگان تشکیل گردید. در نهایت، در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی موفق شد.
آیت الله خامنهای پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، آیتالله خامنهای به سرعت در مناصب کلیدی منصوب شد. او عضو شورای انقلاب، امام جمعه تهران، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و یکی از شخصیتهای موثر در شکلگیری ساختار جدید نظام جمهوری اسلامی بود.
سید علی خامنهای پس از انقلاب ۱۳۵۷
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، وی به سرعت در مسئولیتهای مهمی منصوب شد:
- عضو شورای انقلاب اسلامی
- نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی (دوره اول)
- امام جمعه موقت تهران (از ۱۳۵۹)
- نماینده امام در شورای عالی دفاع
- رئیسجمهور ایران (۱۳۶۰–۱۳۶۸) – دومین رئیسجمهور پس از ابوالحسن بنیصدر
- عضو حزب جمهوری اسلامی (تا انحلال آن).
خامنهای عضویت در شورای انقلاب
در اوایل انقلاب، خامنهای با عضویت در شورای انقلاب نقش مهمی ایفا کرد. این شورا، به دستور خمینی و در آبان ۱۳۵۷ تشکیل شد و در ۲۲ دی همان سال به صورت رسمی آغاز به کار کرد.
خامنهای، با پیشنهاد مرتضی مطهری، در دیماه وارد شورا شد و در تصمیمگیریهای کلیدی مانند مذاکره با مقامات داخلی و خارجی نقش داشت.
او در تمام دورههای فعالیت شورا، ثابت عضو باقی ماند و در تیر ۱۳۵۸ به معاونت امور انقلاب وزارت دفاع منصوب شد، همچنین عضو کمیسیون وزرای امنیتی و مسئول مرکز اسناد و سرپرستی سپاه پاسداران بود.
تاریخچه انتخاباتی خامنهای
او در اسفند ۱۳۵۸، از رهبری سپاه کنارهگیری کرد تا در انتخابات مجلس حضور یابد. خامنهای در اسفند ۱۳۵۸ به عنوان کاندیدای نخستین دوره مجلس شورای اسلامی معرفی شد و با پشتیبانی ائتلافی شامل جامعهٔ روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی، در اردیبهشت ۱۳۵۹ در حوزهٔ انتخابیهٔ تهران پنجم به نمایندگی برگزیده شد.
ریاست جمهوری خامنهای
او به عنوان یکی از اعضای کمیسیون امور دفاعی و ریاست آن نقشآفرینی کرد و در دوران جنگ ایران و عراق، به دلیل حضور در جبههها، کمتر در جلسات مجلس حضور مییافت. پس از آسیب در تیر ۱۳۶۰، به طور محدود در مجلس شرکت کرد و در مهر همان سال، پس از انتخاب به عنوان رئیسجمهور، دیگر در مجلس حضور نداشت.
در سال ۱۳۶۰، پس از برکناری بنیصدر، سید علی خامنهای به عنوان دومین رئیسجمهور ایران انتخاب شد و دو دوره پیدرپی (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸) مسئولیت ریاستجمهوری را بر عهده گرفت. دوران ریاست او همزمان با جنگ ایران و عراق، تحریمها و فرایند بازسازی کشور بود و در این برهه با رهبر وقت، امام خمینی، تعامل نزدیکی داشت.
خامنهای امام جمعه تهران
خامنهای از تاریخ ۲۴ دی ۱۳۵۸ به سمت امام جمعه تهران منصوب گردید و در طی چهل سال، بیش از ۲۴۰ مرتبه نماز جمعه اقامه نموده است. دوره نخست امامت از دیماه ۱۳۵۸ تا تیرماه ۱۳۶۰ بهطول انجامید، که در آن ترور گردید. دوره دوم، پس از ترور و تا زمان انتخابش به رهبری ادامه یافت و در نماز جمعه اسفند ۱۳۶۳ بمبگذاری شد که منجر به کشته شدن ۱۴ نفر و زخمی شدن ۸۸ تن گردید. دوره سوم، از زمان رهبری تا کنون است و نخستین نماز جمعه بعد از بهمن ۱۳۹۰ در خرداد ۱۳۹۸ برگزار گردید.
ترور نافرجام سید علی خامنهای
در تاریخ ۶ تیر ۱۳۶۰، در مسجدی به نام ابوذر در تهران، هنگامی که سخنرانی در حال انجام بود، بمبی منفجر شد که به دست راست خامنهای آسیب جدی زد. این ترور به وسیله سازمان مجاهدین خلق صورت گرفت. او پس از درمان، به فعالیتهای سیاسیاش ادامه داد و این واقعه یکی از دلایل شهرت او در میان نیروهای انقلابی گردید.
ترور آیت الله خامنهای
خامنهای در زمان ایراد سخنرانی در مجلس مورد سوءقصد قرار گرفت. بمبگذاری در آن زمان، یک هفته پس از برکناری بنیصدر انجام شد و چند روز بعد، انفجاری در حزب جمهوری اسلامی رخ داد که چندین عضو را کشت.
بمب کار گذاشتهشده در دستگاه ضبط صدا، در نزدیکی قلب او بود و در زمان انفجار، او زخمی و بیهوش گردید. او به بیمارستان منتقل شد و دست راستش آسیب دید. عدهای، سازمان مجاهدین خلق یا گروه فرقان را برای این ترور مقصر شمردهاند.
رهبری جمهوری اسلامی ایران
پس از رحلت امام خمینی در خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان رهبری، آیتالله خامنهای را بهعنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران برگزید.
در زمان رهبری ایشان، ساختار نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور دگرگونیهایی را تجربه کرد.
سیاستهای کلان نظام مانند مقاومت در برابر غرب، توسعه منطقهای، برنامه هستهای و اقتصاد مقاومتی از رویکردهای مهم رهبری او بودهاند.
دوران ریاستجمهوری خامنهای
در زمان ریاستجمهوری خامنهای، ساختار نهاد ریاستجمهوری به صورت ناقص و بیتوجه بود، بنابراین او سعی کرد تا دفاتر و گروههای مشورتی تأسیس کند.
در سال ۱۳۶۵، قانون اختیارات رئیسجمهور به تصویب رسید تا مسئولیتهای او واضحتر گردد. او در برخی موارد با موسوی اختلاف نظر داشت، از جمله در مسائل اقتصادی و وزیران. پس از جنگ، توجه زیادی به مذاکرات خارجی و اداره جنگ معطوف شد و رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ به شمار میرفت.
در حوزه سیاست خارجی، چندین سفر به کشورهای منطقه و نهادهای بینالمللی صورت گرفت و در مجمع عمومی سازمان ملل، وی سخنرانی کرد.
او همچنین در حمایت از گروههای شیعه و رزمندگان اسلامی فعال بود و در سفر به استانها با مردم ملاقات میکرد تا مسائل اقتصادی و امنیتی را بررسی کند. در مجموع، دوره او همزمان با رشد سیاستهای داخلی و خارجی و کنترل بحرانهای جنگ و امنیت بود.
خامنهای در شورای عالی انقلاب فرهنگی
در ۸ شهریور ۱۳۶۲، خامنهای با حکم خمینی، نخستین تغییر بزرگ در ستاد انقلاب فرهنگی را اعمال کرد و مقامات اجرایی همچون نخستوزیر و وزرای فرهنگ، آموزش عالی و ارشاد اسلامی و دو دانشجو به ستاد افزوده شدند.
پس از بازگشایی دانشگاهها و افزایش فعالیتها، در آذر ۱۳۶۳، دومین اصلاح انجام شد و ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام داد، و رئیسجمهور به عنوان رئیس شورا انتخاب شد.
در سال ۱۳۷۵، در زمان رهبری، سومین دوره شورای انقلاب فرهنگی ایجاد شد و خامنهای اعضای تازه شورا را تعیین کرد و بر اهمیت وظایف آن تأکید ورزید.
خامنهای و مجمع تشخیص مصلحت
در سال ۱۳۶۶، پس از بروز اختلافات میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان در خصوص تأیید لوایح، خمینی در ۱۷ بهمن با تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کرده و خامنهای به عنوان نخستین رئیس این مجمع انتخاب شد. او این سمت را تا انتهای دوران ریاستجمهوریاش ادامه داد.
رهبری سید علی خامنهای
پس از فوت خمینی، مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، خامنهای را که آن زمان رئیسجمهور بود، به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی انتخاب کرد.
این تصمیم، یکی از رویدادهای کلیدی تاریخ جمهوری اسلامی محسوب میشود و بهخاطر عدم وجود جانشین معین برای خمینی و وضعیت بحرانی جنگ با عراق و فشارهای جهانی، از اهمیت بالایی برخوردار بود.
برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران
پس از فوت خمینی، مجلس خبرگان در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، نشستی فوقالعاده برگزار کرد و در ابتدا با اکثریت، استعفانامه حسینعلی منتظری را تایید نمود.
در مورد جانشینی، گفتگو درباره انتخاب رهبری شورایی یا مرجع تقلید بود، اما به توافق نرسیدند. نام خامنهای به عنوان گزینهای برای رهبری مطرح گردید و هاشمی رفسنجانی درباره شایستگی او اظهارنظر کرد.
در نهایت، با وجود مخالفت خامنهای، ۶۰ نفر از ۷۴ عضو او را به عنوان رهبر موقت برگزیدند. پس از تغییرات در قانون اساسی و برگزاری همهپرسی، مجلس خبرگان در رأیگیری نهایی، خامنهای را به عنوان رهبر دائمی نظام برگزید.
ویژگیهای دوران رهبری سید علی خامنهای
- تقویت نهادهای نظامی بهویژه سپاه پاسداران
- توسعه حوزه نفوذ منطقهای ایران (محور مقاومت)
- تأکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی از غرب
- مواجهه با تحریمهای گسترده آمریکا و غرب
- حمایت از فناوری هستهای
- هدایت فضای فرهنگی با تأکید بر “انقلاب فرهنگی”.
خدمات نظامی سید علی خامنهای
موضوع | جزئیات | موضوع | جزئیات |
وفاداری نظامی | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران | زمینه فقهی | اصول فقه، تفسیر قرآن |
خدمت/شاخه نظامی | سپاه پاسداران، ستاد جنگهای نامنظم، قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا | تحصیلات حوزوی | درس سطح، درس خارج |
سالهای خدمت نظامی | ۱۳۵۸؛ ۱۳۶۰–۱۳۵۹؛ ۱۳۶۲–۱۳۶۰ | محل تحصیل | حوزه علمیه قم، نجف، خراسان |
فرماندهی/عملیاتها | فرمانده سپاه پاسداران، قرارگاه خاتمالانبیا؛ شورش کردها، جنگ ایران و عراق | مرتبه حوزوی | آیتالله العظمی |
سیاست داخلی سید علی خامنهای
در دوره رهبری خامنهای، سیاست داخلی با برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاستجمهوری و همهپرسی اصلاح قانون اساسی آغاز شد.
روابط او با رؤسایجمهور مختلف، از جمله هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدینژاد، متفاوت بوده است؛ در حالی که با رفسنجانی روابط خوب داشت، در دورهٔ احمدینژاد روابط تیره شد.
در دوره روحانی، مذاکرات هستهای و برجام صورت گرفت، اما پس از خروج آمریکا از برجام، خامنهای او را سرزنش کرد.
او در حوزهٔ سلامت، واردات واکسن کرونا را ممنوع اعلام کرده و بر ساخت واکسن داخلی تأکید داشت.
خامنهای سیاستهای اقتصادی و علمی، از جمله حمایت از تحقیقات سلولهای بنیادی، را ترویج کرد.
سیاست خارجی سید علی خامنهای
در سیاست خارجی، خامنهای سیاست دفاع از مسلمانان و مبارزه با استثمار و استعمار را اصول اصلی میداند.
او از مقاومت در منطقه حمایت میکند و سیاست منطقهای ایران را بر خلاف سیاستهای آمریکا میداند، همچنین مواضع محکمی علیه مداخلات عربستان و حمایت از محور مقاومت در سوریه اتخاذ کرده است.
او آزار مسلمانان روهینگیا را محکوم کرد و در سیاست منطقهای، از مقاومت و حمایت از ملت سوریه سخن گفت.
مرجعیت سید علی خامنهای
در آذر ۱۳۷۳، پس از درگذشت محمدعلی اراکی، موضوع مرجعیت خامنهای مطرح شد. برخی علما و نهادهای حوزوی او را مرجع صلاحیتدار معرفی کردند، اما برخی دیگر نظیر منتظری و فضلالله او را تایید نکردند.
او اولین کتاب فقهی خود را در سال ۱۳۷۱ نوشت و در رسانههای حکومتی، او و هاشمی رفسنجانی با عنوان «آیتالله» معرفی شدند، هرچند این عنوان و تثبیت او بحث برانگیز بود.
مخالفتهای فقهی و قانون اساسی، که شرط مرجعیت را نیازمند صلاحیت علمی و تقوایی میدانست، در این انتخاب موثر بود، اما خمینی در نامهای در ۱۳۶۸ گفت که شرط مرجعیت برای رهبر لازم نیست و کفایت میکند مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان باشد.
سید علی خامنهای رهبر ایران
بر اساس شاخص مردمسالاری اکونومیست، حکومت خامنهای یک رژیم اقتدارگرا است.
در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸، او بهترتیب در رتبههای هجدهم و هفدهمین فرد قدرتمند جهان قرار گرفت. نگاه منطقی و عملگرایانه او او را از بسیاری رهبران ایران متمایز کرده است.
اما منتقدان معتقدند خامنهای خود را عقل کل میداند و توان یادگیری از اشتباهاتش را ندارد.
جایگاه خامنهای در جهان
کریم سجادپور و دیگر تحلیلگران او را قدرتمندترین رهبر در خاورمیانه مینامند و میگویند قدرت او از طریق نهادهای وفادارش پنهان میشود.
او در فهرست درندگان آزادی رسانهها قرار دارد و در سال ۲۰۰۰، یکی از ۱۰ دشمن اصلی آزادی بیان شناخته شد.
قانون اساسی جمهوری اسلامی، اختیارات بیحد و حصر رهبر را تایید میکند، و دیوید والچنسکی او را در رده نهمین دیکتاتور زنده جهان قرار داده است.
در فوریه ۲۰۲۴، متا حسابهای او را به دلیل نقض قواعد مربوط به ترویج سازمانها و افراد خطرناک مسدود کرد.
دیدگاههای اقتصادی خامنهای
خامنهای اقتصاد اسلامی را بر دو پایه «افزایش ثروت ملی» و «توزیع عادلانه و رفع محرومیت» استوار میداند و هر برنامهای که این اصول را تامین کند، معتبر است.
او در سال ۱۳۸۹ مفهوم «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کرد و آن را اقتصادی دانست که هم رشد اقتصادی را حفظ میکند و هم آسیبپذیری در برابر تحرکات جهانی را کاهش میدهد، و متکی به مردم است.
او بر اهمیت جهش تولید تأکید دارد، زیرا آن را کلید اصلاح شاخصهای اقتصادی، کاهش بیکاری، رونق صادرات، افزایش درآمد ارزی و استقلال اقتصادی میداند.
دیدگاههای نظامی خامنهای
خامنهای معتقد است ایران باید توان نظامی خود را افزایش دهد تا از جنگ جلوگیری کند و حضور منطقهای و توان موشکی کشور غیرقابلمذاکره است.
پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، او وعده انتقام سخت داد و خواستار پایان نفوذ آمریکا در منطقه شد.
او فتوا داده است تولید و استفاده از سلاحهای هستهای حرام است، اما مدارکی نشان میدهد که برنامههای پنهانی دستیابی به سلاح هستهای وجود دارد که باعث تردید در اروپا شده است.
او بر اهمیت فناوری هستهای برای مقاصد غیرنظامی تأکید دارد، اما این فتوا مورد مناقشه است و آمریکا میگوید تصمیمگیریهایشان بر اساس فتوای خامنهای نیست.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
فرناندو گاگو مارادوناعراقچی حملات اسرائیل به ایراندوران ورزشی فرناندو گاگو
همیشه به عنوان یک رهبر برجسته شناخته میشه که دیدگاههای قوی و بیپردهای داره! 👏
«سید علی خامنهای؛ رهبر انقلاب با ارادهای استوار و دیدی عمیق که سالهاست پرچمدار مسیر استقلال و مقاومت ایران است. نقشآفرینی بیوقفه در تاریخ معاصر کشور 🕊️»
زندگی خون دنی دارند